Türkiye’de yeni bir alan olan, dünyada ise yaygın olarak kullanılan kefalet sigortası, çok sayıda türeve sahip bir finansal enstrüman olarak karşımıza çıkıyor.
Türkiye’de yeni bir alan olan, dünyada ise yaygın olarak kullanılan kefalet sigortası, çok sayıda türeve sahip bir finansal enstrüman olarak karşımıza çıkıyor. Kefalet sigortalarının ülkemizde en yaygın kullanımının kamu ihalelerinde olduğunu belirten Maher Holding Sigorta Grup Başkanı ve Quick Sigorta Genel Müdürü Ahmet Yaşar, her türlü taahhüte karşı kefalet sigortası düzenlenebileceğinin altını çizdi.
Türkiye’de yeni bir alan olan, dünyada ise çok yaygın olarak kullanılan kefalet sigortası; kamu ihale süreçlerinde özel sektörün teminat ihtiyacını karşılamak, bankalarca düzenlenen teminat mektuplarına ayrılan kredi limitlerinin ihtiyaç duyulan diğer alanlarda kullanılmasının önünü açmak ve reel sektörün elini rahatlatmak gibi amaçlarla kullanılıyor. Türkiye’de bir ilk olarak firmalar ihalelere katılırken teminat mektubu yerine Quick Sigorta Kefalet Sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerini sunabiliyorlar.
Kefalet sigortasından bahseden Maher Holding Sigorta Grup Başkanı ve Quick Sigorta Genel Müdürü Ahmet Yaşar, “Kefalet sigortası dünyada var olan bir sigorta ürünü. Hatta şöyle ki dünyada banka teminat mektubu gibi bir kavram çok fazla yok. Bu işlerin ana vatanı diyebileceğimiz Amerika’da %100 oranında kefalet senetleri kullanılıyor. Bankalar bu alanda yoklar. Latin Amerika’da bu oran %75, Asya’da %50, Avrupa’da ise %25 civarlarında. Ülkemizde ise sigorta şirketlerinin bu konuda arzı ve yasal bir düzenlemesinin olmaması sebebiyle 2015 yılına kadar kefalet sigortası kavramı pek konuşulmamıştı” ifadelerine yer verdi.
‘EN YAYGIN KULLANIM ALANI KAMU İHALELERİ’
Yaşar, 2015 yılında Kefalet Sigortası’nın Genel Şartları’nın yayımlanmasıyla ve 2017 yılında Kamu İhale Kurumu’nun Kamu İhale Kanunu’nda yaptığı değişiklikle birlikte kefalet sigortalarının kullanımının önünün açıldığını belirtti. Quick Sigorta’nın 2018 yılında kamu ihaleleri için hem geçici hem de kesin kefalet senetlerini vermeye başladığını kaydeden Yaşar, Quick Sigorta’nın bu konuda arz sahibi olmasıyla birlikte Türkiye’de 2018 yılından itibaren kamu ihalelerinde yoğun miktarda kefalet senetlerinin kullanılmaya başlandığını kaydetti. Kefalet sigortalarının ülkemizde en yaygın kullanımının kamu ihalelerinde olduğunu aktaran Yaşar, her türlü taahhütte kefalet sigortasının düzenlenebileceğini belirtti.
‘DÜNYA GENELİNDE SİGORTA DAHA YOĞUN KULLANILIYOR’
Kefalet sigortasının çok sayıda türeve sahip bir finansal enstrüman olduğuna dikkat çeken Yaşar, “Kefalet sigortasının kamuda verilen, geçici kefalet senetleri, kesin kefalet senetleri, avans kefalet senetleri, özel sektöre verilen kesin kefalet senetleri, eğitim kefalet senetleri, fatura koruma sigortaları, depozito sigortaları, kira koruma sigortaları, bina tamamlama sigortası olmak üzere birçok türevi bulunuyor. Geçtiğimiz sene piyasaya verdiğimiz ve Türkiye’de ilk defa halka arzda taahhüt sağladığımız varlığa dayalı menkul kıymet kefalet sigortası türleri var. Dolayısıyla hem bankacılık ürünlerine hem de diğer finansal kuruluşların ürünlerine alternatif sağlayabilen finansal bir enstrüman kefalet sigortaları. Amerika’da bu süreçte tamamen sigorta şirketleri yer alıyor. Kefalet sigortaları gerçek anlamda bir sigortacılık ürünü. O yüzden dünya genelinde sigorta şirketleri kefalet sigortalarını daha yoğun kullanıyor. Ülkemizde ise hem bankalarımız teminat mektubu düzenliyor hem de kefalet sigortası düzenlemeye ruhsatlı sigorta şirketlerimiz kefalet sigortası ve buna bağlı olarak da kefalet senedi düzenleyebiliyorlar” dedi.
‘KEFALET SİGORTASINDA BÜYÜK BİR HACİM VAR’
Kefalet sigortasının büyük bir hacminin var olduğunu, aynı zamanda da dikkatli yönetilmesi gereken bir havuz olduğunu vurgulayan Yaşar, sözlerine şöyle devam etti: “Kefalet sigortası derken bir kasko, nakliyat ya da trafik sigortasından bahsetmiyoruz. Alışık olduğumuz prim hesaplarına uygun bir portföyden de bahsetmiyoruz. Daha uzun süreli bir süreçten bahsediyoruz. Çünkü bu alanda yeni risklerle karşı karşıyayız. Mutlaka bankacılık sektöründen deneyim sahibi bankacı ve finansçı arkadaşlarla birlikte hareket etmemizi gerektiren bir alan. Bu noktada Quick Sigorta olarak en az 3 kefalet sigortası mali analiz ekibi oluşturduk. Dolayısıyla mali analizden, finansal analize ve birçok hukuk alanına dair bilmemiz gereken süreçler var. Kefalet sigortası diğer tüm sigorta ürünlerinden farklı olarak kısmi hasarın olmadığı bir ürün. Kefalet sigortalarında nakden ödenmesi gereken taahhütler söz konusu olduğu için pertotal hasarlardan bahsediyoruz. Dolayısıyla aslında kaşıkla topladığınız primleri kazanla iade etmeniz söz konusu olabilir. O yüzden kefalet sigortası ürününde büyük bir hacim var ancak dikkatli yönetilmesi gereken bir havuz bu alan.”
‘ELEKTRONİK KEFALET DÜZENLEYEBİLEN İLK ŞİRKET’
Kefalet sigortasında elektronik imza döneminin başlamasıyla ilgili süreci konuşan Yaşar, “2017 yılındaki Kamu İhale Kurumu’nun yaptığı düzenlemeyle birlikte 2018 yılında Quick Sigorta başta olmak üzere sigorta şirketleri hem geçici hem de kesin kefalet senetlerini ihaleler için düzenlemeye başladı. Pandemi sürecinde dijitalleşmenin daha da önem kazanmasıyla beraber Kamu İhale Kurumu elektronik ihaleler konusunda adımlar atmaya başladı ve Elektronik İhale Yönetmeliği’ni yayımladı. Elektronik İhale Yönetmeliği yayımlandığında artık beklenti hem bankalar hem de sigorta şirketlerinin özellikle geçici mektupları elektronik ortamda Takasbank üzerinden Kamu Teminat Yönetim Platformu’na teslim etmesiydi ancak 2004 senesinde çıkan 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan “Banka teminat mektupları dışındaki teminat sözleşmeleri, güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilemez” hükmüne bağlı olarak sigorta şirketlerinin elektronik kefalet senedi düzenleyemeceğine dair bir problemle karşılaştık. Dolayısıyla bu kanunda değişiklik yapılması gerekiyordu. SEDDK başta olmak üzere TSB, Hazine ve Maliye Bakanlığı devreye girdi ve sonuçta SEDDK’nın girişimiyle 25 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan torba yasayla birlikte Elektronik İmza Kanunu’nda teminat mektubu ve Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetleri ibaresi eklendi. Bu ibarenin eklenmesiyle birlikte 25 Aralık 2021 tarihinden itibaren elektronik kefalet senetlerinin düzenlenmesinin önü açıldı. Bunun üzerine Sigorta Bilgi Merkezi ve Takasbank hazırlıklarını yaptılar, 30 Aralık tarihinde SEDDK bir genelge yayımladı. Quick Sigorta olarak 31 Aralık tarihinde bu başvuruları kabul etmeye hazır hale geldik ve 3 Ocak tarihinde bu mektupları Takasbank Kamu Teminat Yönetim Platformu’na gönderebilir hale geldik” şeklinde konuştu.
‘ONLINE KEFALET SİGORTASI İLE SAHTECİLİK ÖNLENİYOR’
Yapılan düzenlemeyle birlikte hem elektronik ortamda geçici teminat mektuplarını hem de kâğıt ortamında yapılan kamu ihaleleri için geçici teminat mektuplarını elektronik ortamda gönderilebildiğini ifade eden Yaşar, “Kefalet sigortası yaklaşımıyla Quick Sigorta %100 online bir şekilde ihaleye teminat mektubunu iletmiş oluyor. Bu durumda sahteciliğin önüne geçiliyor. Geçtiğimiz yıllarda çok sayıda sahte kefalet senetleri piyasada yer aldı. Bu hem Kamu İhale Kurumu’na zarar verdi hem de birçok iş insanının ihalelerden haksız yere elenmesine sebep oldu. %100 Online Kefalet Sigortası ile sahtecilik önlenirken güvenlik problemi ortadan kalkıyor, ihalelere katılım artıyor” dedi.